حجت الاسلام علی آقا پیروز، در گفتگو با خبرگزاری حوزه، با اشاره به تعریف مدیریت، و تحقق مدیریت اسلامی اظهار داشت: مدیریت، هنر و دانش به کارگیری منابع اعم از انسانی، مالی، اطلاعات، تجهیزات و ..... در جهت دستیابی به اهداف سازمانی می باشد.

*دو فاکتور تحقق مدیریت اسلامی

وی ادامه داد: برای تحقق مدیریت اسلامی باید دو فاکتور آموزه ها و ارزش های اسلامی را به تعریف مدیریت اضافه کنیم تا یک مدیر بتواند دانش و هنر به کارگیری از منابع سازمانی مبتنی بر آموزه ها و ارزش های اسلامی را داشته و برای رسیدن به اهداف سازمانی، آن را پیاده کند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأکید کرد: ما در مدیریت اسلامی آزاد نیستیم تا به هر شکل از نیروهای انسانی استفاده کنیم و با ظلم و تعدی به اهداف خود برسیم؛ بلکه آموزه های اسلامی در این مدیریت یک اصل بوده و باید پیاده سازی شود.

وی ادامه داد: اسلام در زمینه بکارگیری نیروهای انسانی دستورات واجب و مستحبی را صادر کرده است که به عنوان مثال: قبل از بکارگیری نیروها، باید اجرت را معین کرد، یا مستحب است پیش از خشک شدن عرق کارگر اجرتش پرداخت شود که اگر تمام این دستورات و آموزه ها را تجمیع کنیم، می توانیم مجموعه ای به نام مدیریت اسلامی را طراحی کنیم.

این کارشناس حوزوی افزود: همچنین اسلام چنین امری را نمی پسندد که منابع انسانی را تحت عنوان نیروهای شرکتی جذب کار نموده و نیمی از اجرت کارگر و یا کارمند را به شرکت مربوطه پرداخت کنیم؛ چیزی که هم اکنون در سازمان های ما متداول است.

* ویژگی ها و مختصات مدیریت اسلامی

حجت الاسلام پیروز در ادامه به ویژگی ها و مختصات مدیریت اسلامی پرداخت و گفت: یکی از خصیصه های مدیریت اسلامی، استمداد از عوامل و فاکتورهای معنوی مانند توسل، تفکر و دعاست که در مدیریت غربی به چشم نمی خورد.

*جایگاه مدیریت اسلامی در جنگ 8 ساله

وی افزود: اگر جمهوری اسلامی ایران قصد داشت، فقط با إتکا به تجهیزات در جنگ 8 ساله حضور پیدا کند، قطعا شکست می خورد؛ اما این دعا، توسلات، سجده ها و گریه شب های عملیات بود که به مدد مدیریت جنگ می آمد و پیروزی را برای رزمندگان رقم می زد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، انجام مشورت را یکی دیگر از ویژگی های مدیریت اسلامی عنوان کرد و ابراز داشت: در مقوله مدیریت اسلامی ما چیزی به نام استبداد رأی نداریم و مدیر باید مشورت را در دستور کار خود قرار دهد تا بتواند به آن اهداف سازمانی مبتنی بر آموزه های اسلامی و در راستای ارزش های اسلامی دست پیدا کند.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به آیه 159 سوره آل عمران، خاطرنشان ساخت: خداوند در این آیه شریفه، پیامبر اکرم(ص) را موظف می‌سازد که در امور با مسلمانان مشورت کند، و پس از تصمیم گیری بر خدا توکل کرده و در انجام تصمیم خود تردید نکند.

حجت الاسلام پیروز تأکید کرد: مدیریت اسلامی وسیله ای برای امتیازخواهی نیست و نباید آن را به عنوان سکوی پرش قرار داد و بوسیله آن رانت خواری کرد و این مسئله یکی دیگر از ویژگی های مدیریت اسلامی محسوب می شود.

* نامه‌ امام علی(ع) به اشعث بن قیس

این کارشناس حوزوی با اشاره به نامه‌ امام علی(ع) به اشعث بن قیس فرماندار آذربایجان، افزود: حضرت در بخشی از این نامه آورده است: "إِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَةٌ" (فرمانداری برای تو، وسیله آب و نان نیست، بلکه امانتی در گردن توست).

وی با اشاره به این که در مدیریت اسلامی به جای تمرکز بر روی نظارت های بیرونی بر روی خودکنترلی و نظارت درونی تأکید شده است، تصریح کرد: نظارت های بیرونی هر چند لازم است و کارایی خود را دارد؛ اما نباید کانون توجه مدیران باشد؛ بلکه آنها باید بجای هزینه های سنگین نظارت های بیرونی، بر روی مسئله خود کنترلی سرمایه گذاری کرده و سلامت سازمان خود را تضمین نمایند.

حجت الاسلام پیروز یادآور شد: تقوا شاخه هایی دارد که از جمله آن: تقوای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و جنسی بوده و تقوای مورد نظر ما تقوای کاری است که خودکنترلی در محیط سازمان می باشد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، نرمش و سازگاری را یکی دیگر از ویژگی های مدیریت اسلامی دانست و بیان داشت: از خصیصه های مدیریت اسلامی در بکارگیری منابع انسانی، نرمش، مدارا و سازگاری است و شدت عمل در موارد بسیار نادر توصیه می شود در واقع مدیریت اسلامی نرمش حداکثری و شدت حداقلی را دستورالعمل خود قرار می دهد.

*سه گام حاکمیت در تحقق مدیریت اسلامی

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به وظیفه حاکمیت در تحقق مدیریت اسلامی اشاره کرد و اظهار داشت: حاکمیت باید در تحقق مدیریت اسلامی سه گام پژوهش در مدیریت اسلامی، آموزش مدیریت اسلامی و اجرای آموزه های اسلامی را بردارد تا بتوانیم مدیریتی صحیح و اسلامی در جامعه داشته باشیم.

حجت الاسلام والمسلمین پیروز یادآور شد: مهمترین گام؛ تدوین نقشه جامع مدیریت اسلامی است که هم اکنون نخبگان حوزه و دانشگاه در صدد تهیه آن هستند و تاکنون دو سمینار نیز برای بررسی آن برگزار شده است که اگر این سند جامع مورد پذیرش نخبگان قرار گیرد، التزام به لوازم آن از سوی مسولان نظام نوید بخش تحقق مدیریت اسلامی خواهد بود.

وی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران، احتیاج به نهاد یا دانشگاه تحقیقات مدیریت اسلامی دارد و حاکمیت باید در این زمینه ورود پیدا کند.

*نقش حوزه های علمیه در تحقق مدیریت اسلامی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به وظایف حوزه های علمیه نیز اشاره کرد و گفت: اگر حوزه های علمیه در کنار رشته های تخصصی تبلیغ و تفسیر، رشته فقه الاداره و مدیریت اسلامی را تأسیس کنند، گام مثبتی در جهت تربیت مدیران اسلامی برداشته خواهد شد؛ چراکه نیاز مراکز به مدیریت اسلامی معطوف به حوزه های علمیه است .

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که باید در متن رشته ها به بحث مدیریت توجه کرد، اظهار داشت: حوزه باید باب آموزش مدیریت را در رشته های گوناگون باز کند و موضوعات پایان نامه ها را به این سمت سوق دهد تا بتواند به وظیفه سنگین خود در آموزش مدیران پرداخته باشد.

*نقش مدیریت اسلامی در "الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت"

حجت الاسلام پیروز در بخش دیگر از این مصاحبه به موضوع "الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت" اشاره کرد و ابراز داشت: این الگو عرصه های گوناگونی داردکه یکی از آنها مدیریت اسلامی بوده و از اجزای آن الگو می باشد.

وی در پایان گفت: این الگو در تحقق خود محتاج به مدیریت اسلامی بوده و نیازمند همفکری کسانی است که در این عرصه فعالیت داشته اند.